Chrzest święty jest fundamentem całego życia chrześcijańskiego, bramą życia w Duchu (vitae spiritualis ianua) i bramą otwierającą dostęp do innych sakramentów. Przez chrzest zostajemy wyzwoleni od grzechu i odrodzeni jako synowie Boży, stajemy się członkami Chrystusa oraz zostajemy wszczepieni w Kościół i stajemy się uczestnikami jego posłania: „Chrzest jest sakramentem odrodzenia przez wodę i w słowie” (KKK 1213).
Ponieważ warunkiem koniecznym udzielenia sakramentu chrztu św. jest złożenie wyznania wiary, chrztu niemowląt dokonuje się w oparciu o wiarę rodziców dziecka i rodziców chrzestnych.
Sakramentu chrztu świętego udzielamy dzieciom zwykle podczas Mszy świętej, w każdą pierwszą niedzielę miesiąca o godzinie 11:30
Rodzice i chrzestni winni podczas liturgii chrzcielnej przystąpić do Komunii Świętej i ofiarować ją w intencji dziecka. Z sakramentu pojednania skorzystać można w parafii pół godziny przed każdą Mszą świętą. Nie jest to możliwe ze strony rodziców dziecka pozostających w niesakramentalnym związku (konkubinat, związek cywilny). Rodzice Ci, którzy nie mogą otrzymać sakramentalnego rozgrzeszenia (trwając w stanie wskazującym na brak możliwości podjęcia uczciwego postanowienia poprawy), mogą przyjąć jednak Komunię Duchową, tzn. zjednoczyć się z Bogiem w modlitwie w intencjach swojego dziecka wraz z prośbą, by On sam zamieszkał w ich sercu.
Dokumenty. Zgłaszając dziecko do chrztu świętego należy przedstawić metrykę urodzenia dziecka (Odpis aktu urodzenia z Urzędu Stanu Cywilnego), a w przypadku rodziców, którzy związek małżeński zawierali poza naszą parafią także świadectwo ślubu kościelnego. Jeśli rodzice dziecka żyją w związku pozasakramentalnym, należy przedstawić świadectwo zawarcia małżeństwa w Urzędzie Stanu Cywilnego. Rodzice dziecka, którzy żyją w związku niesakramentalnym muszą złożyć zobowiązanie do katolickiego wychowania dziecka.
Chrzestni winni być świadkami wiary. Nie są oni bowiem jedynie świadkami ceremonii chrzcielnej! W związku z tym powinni spełniać określone przez Kościół wymagania:
Chrzest krok po kroku
1. Kapłan zwraca się do rodziców dziecka następującymi słowami: – Jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?;
2. W tym momencie rodzicie powinni podać wybrane, uprzednio skonsultowane z proboszczem, imię dziecka (gdyż lepiej jest porozmawiać o imieniu z proboszczem przed chrztem, zwłaszcza gdy wybrane imię jest rzadziej spotykane lub obcojęzyczne; kapłan może zawsze nie zgodzić się na imię, zwłaszcza gdy godzi ono w religię katolicką lub jest z nią niezgodne), rodzice mówią np: – Anna Magdalena;
3. Kapłan-szafarz pyta rodziców: – O co prosicie Kościół święty dla Anny Magdaleny?;
4. Rodzice odpowiadają: – O Chrzest;
5. Następnie kapłan rozpoczyna właściwą ceremonię i mówi: – Prosząc o Chrzest dla Waszego dziecka przyjmujecie na siebie obowiązek wychowania go w wierze, aby zachowując Boże przykazania, miłował Boga i bliźniego, jak nauczył nas Jezus Chrystus. Czy jesteście świadomi tego obowiązku?;
6. Rodzice odpowiadają: – Jesteśmy świadomi.
7. Następnie kapłan zwraca się do rodziców chrzestnych: – A wy, Rodzice chrzestni, czy jesteście gotowi pomagać rodzicom tego dziecka w wypełnianiu obowiązku?;
8. Rodzice chrzestni odpowiadają: – Jesteśmy gotowi;
9. Kapłan-szafarz zwraca swe następne słowa do dziecka: – Anno Magdaleno, wspólnota Kościoła przyjmuje was z wielką radością. Ja zaś w imieniu tej wspólnoty znaczę was znakiem Krzyża, a po mnie naznaczą was tym samym znakiem Chrystusa Zbawiciela twoi rodzice i chrzestni;
10. Po tych słowach szafarz zbliża się do dziecka, by nakreślić na czole dziecka znak krzyża; po nim powinni uczynić to samo rodzice wraz z chrzestnymi;
11. Po wykonaniu znaku krzyża na czole dziecka, kapłan przystępuje do odprawienia mszy świętej, która ma przebieg normalny aż do momentu kazania, po którym następuje faktyczny obrzęd Chrztu Świętego (do tego czasu matka chrzestna powinna przygotować już białą szatę, a ojciec chrzestny świecę chrzcielną);
12. Kapłan odmawia modlitwę egzorcyzmu, a po niej modlitwę poświęcenia wody lub dziękczynną;
13. Po odmówieniu odpowiednich modlitw, szafarz zwraca się do rodziców dziecka i chrzestnych następującymi słowami: – Drodzy rodzice i chrzestni. Przyniesione przez was dzieci otrzymują z miłości Bożej przez sakrament Chrztu nowe życie z wody i z Ducha Świętego. Starajcie się wychować je w wierze tak, aby zachować w nich to Boże życie od skażenia grzechem i umożliwić jego ustawiczny rozwój . Jeśli więc, kierując się wiarą, jesteście gotowi podjąć się tego zadania, to wspominając swój własny Chrzest, wyrzeknijcie się grzechu i wyznajcie wiarę w Jezusa Chrystusa. Jest to wiara Kościoła, w której wasze dzieci otrzymują Chrzest. Czy wyrzekacie się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
14. Tylko rodzice i chrzestni zgodnie odpowiadają: – Wyrzekamy się.
15. Po tym wstępie kapłan przystępuje do serii pytań skierowanych do rodziców i rodziców chrzestnych dzieci, które przystępują do sakramentu Chrztu; pytania są następujące: K: Czy wyrzekacie się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby zło was nie opanowało? R: Wyrzekamy się. K: Czy wyrzekacie się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu? R: Wyrzekamy się. K: Czy wierzycie w Boga Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi? R: Wierzymy. K: Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa? R: Wierzymy. K: Czy wierzycie w Ducha Świętego? R: Wierzymy.
16. Na zakończenie tej części obrzędu, kapłan mówi: K: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą, w Chrystusie, Panie naszym. R: Amen.
17. Szafarz przystępuje następnie do punktu ceremonii, podczas którego nastąpi właściwe ochrzczenie dziecka, poprzez polanie jego głowy wodą święconą z chrzcielnicy: K: Czy chcecie aby Anna Magdalena otrzymała chrzest w wierze Kościoła, którą przed chwilą wyznaliśmy? R: Chcemy. K: Anno Magdaleno, ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. K, R: Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu… • Kapłan-szafarz namaszcza czoło dziecka Krzyżmem Świętym; • Następnie dziecko otrzymuje białą szatę, uprzednio przygotowaną przez matkę chrzestną;
18. Zakończenie ceremonii Chrztu: K: Anno Magdaleno stałaś się nowym stworzeniem i przyoblekłaś się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomogą ci zachować godność dziecka Bożego nieskalaną aż po życie wieczne. Wszyscy: Amen. K: Przyjmujcie światło Chrystusa. • Następuje zapalenie świecy od paschału (powinien zapalić ją ojciec chrzestny); K: Podtrzymywanie tego światła powierza się wam, rodzice i chrzestni, aby wasze dziecko, oświecone przez Chrystusa, postępowało zawsze jak dziecko światłości, a trwając w wierze, mogło wyjść na spotkanie przychodzącego Pana razem z wszystkimi Świętymi w niebie.
19. Po zakończeniu ceremonii Chrztu świętego kapłan przystępuje do dalszej części mszy świętej, podczas której rodzice wraz z chrzestnymi są zobowiązani do przyjęcia Komunii świętej; po mszy chrzestni powinni się udać do zakrystii, by tam złożyć podpis pod zaświadczeniem o ich udziale w obrzędzie Chrztu świętego.
Znajomość obrzędu Chrztu jest pełna dopiero w chwili, gdy również i wiedza o poszczególnych przedmiotach czy olejach jest znana uczestnikom obrzędu.
Oto kilka z nich:
• Woda – nawiązanie do Chrztu Jezusa w rzece Jordan; woda święcona ma moc oczyszczania z grzechu;
• Krzyżmo Święte – mieszanina oliwy z oliwek i balsamu; zgodnie z wiarą również ma moc oczyszczającą, ale i również jest swego rodzaju potwierdzeniem naznaczenia przez samego Boga (dlatego podczas koronacji również używano Krzyżma, na znak, iż król jest pomazańcem boskim);
• Biała szata dla dziecka – biały to kolor niewinności i cnoty wolnej od grzechu pierworodnego i szatana ; • Świeca chrzcielna – jest ona zapalana na znak, że ochrzczony stał się dzieckiem światłości.
Chrzest (wg KKK)
Chrzest jest to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzech pierworodny, daje nam życie Boże, czyni członkami Kościoła Katolickiego - (pierwszy - bo bez niego nie można przyjąć ważnie innych sakramentów, najpotrzebniejszy, bo bez niego nie można się zbawić. Zobowiązuje on nas do stałego nawracania się, do walki z grzechem i pogłębiania wiary)
• Jakie są owoce sakramentu chrztu?
Owocami sakramentu chrztu są: odpuszczenie grzechu pierworodnego i wszystkich grzechów osobistych; narodziny do nowego życia, przez które człowiek staje się przybranym dzieckiem Ojca, członkiem Chrystusa, świątynią Ducha Świętego. Przez chrzest ochrzczony zostaje włączony do Kościoła i staje się uczestnikiem kapłaństwa Chrystusowego.
• Czy można być zbawionym bez chrztu?
Ci, którzy ponoszą śmierć z powodu wiary, katechumeni i wszyscy ludzie, którzy pod wpływem łaski, nie znając Kościoła, szczerze szukają Boga i starają się pełnić Jego wolę, mogą być zbawieni, chociaż nie przyjęli chrztu (1281).
• W jaki sposób udziela się chrztu?
Rytem istotnym chrztu jest zanurzenie w wodzie lub polanie głowy wodą z jednoczesnym wymówieniem inwokacji Trójcy Świętej: „N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (1240n).
• Dlaczego udziela się chrztu małym dzieciom?
Dzieci rodzą się z ludzką naturą skażoną i osłabioną grzechem pierworodnym, dlatego potrzebują nowych narodzin, jakim jest chrzest (1250). Sakrament ten jest darem Bożym, który nie zakłada zasług ludzkich; dzieci są chrzczone w wierze Kościoła (1282).
• Kto udziela sakramentu chrztu?
Szafarzem zwyczajnym jest biskup, kapłan lub diakon. W przypadku konieczności może ochrzcić każdy (nawet nie ochrzczony), kto ma intencję czynienia tego, co czyni Kościół, udzielając tego sakramentu i używając odpowiedniej (trynitarnej) formuły (1256).
• Kto jest zobowiązany do pomocy ochrzczonemu w rozwijaniu łaski chrztu?
Aby łaska chrztu mogła się rozwijać, konieczna jest pomoc rodziców. Do tej pomocy są także zobowiązani rodzice chrzestni, którzy powinni być utwierdzeni w wierze (1255).